در صنعت، چرخ دندهها ( دنده زنجیر ) به عنوان یکی از عناصر اساسی در انتقال نیرو به کار میروند و از این رو، نوع و ابعاد آنها بسیار حیاتی است.
استفاده از چرخ دنده با زنجیر یکی از بهترین، مناسبترین، و همچنین اقتصادیترین راهکارها برای انتقال حرکت در سیستمها میباشد. کاربرد زنجیر و چرخ دنده در دستگاههای صنعتی مزایا و معایبی دارد. از جمله مزایا میتوان به توانایی بالا در انتقال قدرت اشاره کرد، در حالی که از جانب معایب، سر و صدای زیاد آن نیز ذکر گردیده است. یکی از کاربردهای گسترده زنجیر و چرخ دنده در انتقال نیرو، در کارخانههای صنعتی، کارگاهها، و حتی در موتورسیکلتها است. زنجیر و چرخ دنده بر اساس نیازهای هر دستگاه و سیستم، در اندازهها و اشکال مختلفی بهکار میروند
انواع دنده زنجیر
دندههای زنجیر یک نوع اتصال مکانیکی هستند که در انتقال نیرو و حرکت بین دو محور از طریق زنجیرهای به هم پیوسته و دندههای سنگین به کار میروند. این دندهها در انواع و اشکال مختلف برای استفاده در صنایع مختلف ساخته میشوند. در زیر، به برخی از انواع دنده زنجیر اشاره میشود:
- دندههای تک زنجیر:
- یک دنده زنجیری ساده که تنها یک زنجیر را به یک دنده اتصال میدهد.
- دندههای دو زنجیر:
- این دنده دو زنجیر را به دو دنده متفاوت اتصال میدهد، که میتواند در انتقال نیرو بین دو محور کمک کند.
- دندههای چند زنجیر:
- برای انتقال نیروهای بیشتر و بهبود توزیع بار، از دندههایی با سه یا چند زنجیر استفاده میشود.
- دندههای قابل تنظیم:
- دندههایی که به راحتی میتوان زنجیرها را تنظیم کرد و برای تطابق با شرایط مختلف استفاده کرد.
- دندههای زاویه دار:
- دندههایی که زاویه دار بوده و در مواقعی که نیاز به تغییر جهت نیرو و حرکت وجود دارد، استفاده میشوند.
- دندههای ترکیبی:
- دندههایی که با ترکیب دندههای مختلف و زنجیرها، انتقال نیرو را از یک محور به محور دیگر فراهم میکنند.
- دندههای خودبازگردان:
- دندههایی که از یک سیستم خودبازگردان برای حفظ تنظیم و اتصال مستقیم زنجیر به دنده استفاده میکنند.
- دندههای متغیر:
- دندههایی که میتوانند با تغییر جهت یا اندازه زنجیرها، نسبت دوران و نیرو را تنظیم کنند.
هر یک از این انواع دنده زنجیر به توجه به نیازهای خاص برنامه کاربردی و شرایط محیطی مورد استفادهی آن، انتخاب میشوند