زنجیر دنده‌ای از دنده‌ها و زنجیره‌ها تشکیل شده‌اند و در ماشین‌آلات و سیستم‌های مختلف به‌عنوان اجزای اصلی استفاده می‌شوند. این دنده‌ها به کمک زنجیره‌هایی که روی آنها قرار می‌گیرند، انتقال نیرو و چرخش از یک مکان به دیگری را ممکن می‌سازند.

انواع دنده زنجیر به شرح زیر می باشد :

1. دنده‌های تک‌دندانه (Single-Sprocket Gears):
   • در این نوع دنده‌ها، تنها یک دنده (دنده ثابت) و یک زنجیره برای انتقال نیرو به کار می‌رود. این نوع دنده‌ها برای کاربردهای ساده و کمپرسی در ماشین‌آلات و تجهیزات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.
2. دنده‌های دوگانه (Double-Sprocket Gears):
   • این نوع دنده‌ها دارای دو دنده (یک دنده اصلی و یک دنده تنظیمی) هستند که توسط یک زنجیره به هم متصل شده‌اند. این دنده‌ها برای کنترل سرعت و نیرو در ماشین‌آلات پیچیده‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
3. دنده‌های متوازن (Idler Sprocket Gears):
   • این نوع دنده‌ها به عنوان دنده‌های تنظیمی بدون دنده اصلی عمل می‌کنند. آنها برای تنظیم تنش زنجیره و تعداد دورها در سیستم‌هایی که نیاز به تنظیم دقیق داشته باشند مورد استفاده قرار می‌گیرند.
4. دنده‌های مختلف (Compound Gears):
   • این نوع دنده‌ها ترکیبی از دنده‌های تک‌دندانه و دوگانه هستند که برای انتقال نیرو با نسبت‌های مختلف و کنترل دقیق تر در سیستم‌های پیچیده استفاده می‌شوند.
5. دنده‌های تکمیلی (Accessory Gears):
   • این نوع دنده‌ها برای اضافه کردن وظایف اضافی به یک سیستم استفاده می‌شوند. این دنده‌ها معمولاً برای انتقال نیرو به عناصر دیگر سیستم مانند پمپ‌ها، ژنراتورها و سایر وسایل مورد نیاز به کار می‌روند.

 دنده‌های زنجیره‌ای از دو بخش اصلی تشکیل شده‌اند: دنده و زنجیره.

• دنده (Sprocket): دنده یک قطعه دایره‌ای با دندانه‌ها (یا سیاه‌ها) است که به وسیله زنجیره به دنده دیگر وصل می‌شود. دنده‌ها معمولاً به صورت جفت تعبیه می‌شوند، یعنی یک دنده اصلی و یک دنده تنظیمی وجود دارد که تنها نسبت به دیگری چرخش می‌کند.
• زنجیره (Chain): زنجیره یک رشته از پیوندها (یا گلنگاه‌ها) است که به دنده‌ها متصل می‌شود. زنجیره به دنده‌ها می‌چسبد و انتقال نیرو و چرخش از یک دنده به دنده دیگر را تسهیل می‌کند.

انواع دنده زنجیر برای انتقال نیرو :

دنده‌های زنجیره‌ای برای انتقال نیرو با نسبت‌های مختلف، تنظیم سرعت، و ایجاد تغییرات در چرخش مورد استفاده قرار می‌گیرند. این دنده‌ها معمولاً در ماشین‌آلات صنعتی، وسایل نقلیه، ماشین‌آلات کشاورزی، دستگاه‌های ساخت و ساز، و بسیاری از برنامه‌های دیگر به کار می‌روند.

هنگامی که یک دنده زنجیره‌ای در حرکت قرار می‌گیرد، زنجیره با گلنگاه‌ها به دنده متصل می‌شود و نیرو به دنده دیگر منتقل می‌شود، که این امر اجازه می‌دهد که مکانیزم‌ها به صورت هماهنگ و بهینه کار کنند