مقدمه
نوار نقاله تسمه ای یا بلت کانوایر ، دستگاهی است که در صنایع مختلف برای جابجایی و انتقال مواد و محصولات استفاده می‌شود ، این نوار کانوایر یا نوار نقاله سیستم متشکل از یک صفحه متحرک است که می‌تواند مواد را در مسیرهای مختلف حرکت دهد. استفاده از نوار نقاله‌ها باعث افزایش سرعت و سهولت در نقل و انتقال مواد شده و اهمیت زیادی در بهینه‌سازی فرآیندهای صنعتی پیدا کرده‌اند.
مشخصات فنی نوار نقاله یا کانوایر
کانوایرها در ابعاد و اندازه‌های مختلفی تولید می‌شوند که بسته به نیاز پروژه‌ها و صنایع گوناگون متفاوت است. طول نوار نقاله‌ها از 1 تا 2000 متر و عرض آن‌ها از 40 تا 250 سانتی‌متر متغیر است. ظرفیت انتقال نیز بین 500 تا 5000 مترمکعب در ساعت می‌باشد. نوار نقاله‌ها می‌توانند انواع مواد خام، معدنی، محصولات و غیره را به صورت فله‌ای یا بسته‌بندی شده در مسیرهای افقی و شیبدار منتقل کنند.
در جدول زیر، حداقل و حداکثر سرعت حرکت تسمه و حداقل و حداکثر عرض متناسب با سرعت آن، با توجه به نوع ماده مورد حمل آورده شده است:
| ماده | سرعت حرکت تسمه (فوت بر دقیقه) | عرض تسمه (اینچ) |
|---|---|---|
| مواد دانه‌ای، بقولات و سایر مواد روان و غیر ساینده | 500-1000 | 18-96 |
| سنگ‌های ریزدانه، زغال سنگ، کانسنگ‌های نرم، رس آبدار | 400-1000 | 18-72 |
| کانسنگ‌های سنگین و سخت، سنگ خرد شده و درشت‌دانه | 350-600 | 18-36 |
انواع کانوایر
نوار نقاله تسمه‌ای (بلت کانوایر)
نوار نقاله تسمه‌ای یا بلت کانوایر برای انتقال و جابجایی مواد فله و همچنین مواد بسته‌بندی شده مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع کانوایر جهت جداسازی یا سورتینگ مواد نیز کاربرد دارد.
نوار نقاله زنجیری (چین کانوایر)
نوار نقاله زنجیری یا چین کانوایر دارای صفحه متحرک زنجیری است که انعطاف‌پذیری بیشتری دارد و برای نقل و انتقال مواد در مسافت‌های طولانی قابل استفاده است. از این نوع کانوایر می‌توان برای انتقال مواد معدنی از کارگاه استخراج معدن تا محل کارخانه فرآوری استفاده نمود.
نوار نقاله رولیکی (رولر کانوایر)
صفحه متحرک نوار نقاله رولیکی یا رولر کانوایر از تعدادی غلتک تشکیل شده است که برای جابجایی اجسام حجیم و سنگین با کف صاف، در مسافت‌های کوتاه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع نقاله می‌تواند بدون نیاز به نیروی محرکه موتوری و تنها با نیروی گرانش اجسام را منتقل کند.
انواع نوار نقاله یا کانوایر بر اساس کاربرد
نوار نقاله بارگیری
نوار نقاله یا کانوایر بارگیری برای افزایش سرعت و راندمان بارگیری در صنایع مختلف از جمله کارخانه‌های فرآوری مواد معدنی مانند سیمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوار نقاله برای بارگیری محصولات در کامیون‌ها یا بارگیری خاک حفاری شده در معدن استفاده می‌شود.
نوار نقاله دستچین
نوار نقاله دستچین برای بررسی محصول و جداسازی ناخالصی‌ها و سنگ‌ریزه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. عمده کاربرد این نوع نوار نقاله‌ها در کارخانه‌های حبوبات و میوه‌جات است.
نوار نقاله چرخشی
نوار نقاله چرخشی یا اسپیرال قابلیت چرخش و قرارگیری به صورت منحنی و مارپیچ را دارد. این نوع نوار نقاله برای صنایعی که حجم کار بالایی دارند و نیاز به نقاله‌های بیشتری دارند، مناسب است.
نوار نقاله شیبدار
نوار نقاله شیبدار برای جابجایی و انتقال مواد در مسیرهای شیبدار یا بین دو طبقه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نوار نقاله ثقلی
مواد در نوار نقاله ثقلی به وسیله نیروی گرانش منتقل می‌شوند. با ایجاد شیب، مواد و محصولات روی رولیک‌های نقاله حرکت می‌کنند.
نوار نقاله مغناطیسی
نوار نقاله مغناطیسی برای انتقال مواد و محصولات فلزی (قوطی‌ها، سنگ‌های دارای خاصیت مغناطیسی و غیره) و همچنین جداسازی مواد مغناطیسی از سایر مواد استفاده می‌شود. این نقاله‌ها می‌توانند به صورت عمودی، مایل یا حتی وارونه مواد را منتقل کنند.
نوار نقاله ناودانی
شاسی این نوع نوار نقاله از پروفیل ناودانی ساخته شده و اغلب به صورت شیبدار هستند. از این نوع نوار نقاله‌ها در سیستم‌های مختلف از جمله معادن برای انتقال حجم بالایی از مواد استفاده می‌شود.
نوار نقاله سطلی (پیاله‌ای)
نوار نقاله سطلی یا باکت کانوایر از تعدادی سطل تشکیل شده و برای انتقال مواد فله و پودری مثل شن و ماسه، سیمان، حبوبات و غیره کاربرد دارد. از این نوع نوار نقاله‌ها در قسمت‌های مختلف صنایع مانند انبار، بارگیری و تخلیه در کشتی، صنایع چوب، ریخته‌گری، بازیافت و معادن استفاده می‌شود.
انواع نوار نقاله از نظر نیروی محرکه
نوار نقاله برقی
کانوایرهای برقی برای راه‌اندازی به نیروی الکتریکی نیاز دارند و از موتور الکتریکی برای به حرکت درآوردن نوار نقاله استفاده می‌کنند.
نوار نقاله گرانشی
کانوایر گرانشی نوعی از کانوایرهای رولیکی است که به وسیله نیروی گرانش و وزن مواد، آن‌ها را جابجا می‌کند و نیازی به موتور الکتریکی ندارد. این نوع نوار نقاله‌ها به صورت شیبدار قرار گرفته و مواد روی آن سر می‌خورند.
ساختار کانوایر
شاسی یا بدنه
تمام اجزا و قطعات نوار نقاله روی شاسی یا بدنه آن قرار دارند. شاسی کانوایر در سه مدل لوله‌ای، پروفیلی و ناودانی با سه کارایی متفاوت ساخته می‌شود.
شاسی لوله‌ای
این شاسی برای انتقال مواد معدنی حفاری شده مثل شن و ماسه، زغال سنگ، سرب و روی، سنگ آهن و غیره کاربرد دارد. به دلیل استحکام بالا، از شاسی لوله‌ای در نوار نقاله‌های کارخانه‌های تولید بتن یا بچینگ پلانت نیز استفاده می‌شود.
شاسی پروفیلی
این شاسی به دلیل وزن سبک اکثراً در نوار نقاله‌های سیار کاربرد دارد. از این نوع شاسی برای انتقال مواد پودری و دانه‌ای و اغلب در خطوط تولید و مونتاژ کارخانه‌ها استفاده می‌شود.
شاسی ناودانی
این شاسی علاوه بر سبکی، استحکام بالایی دارد و برای انتقال مواد در فاصله‌های دور مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تسمه
تسمه یا نوار، قسمت متحرک دستگاه کانوایر است که با حرکت خود باعث جابجایی مواد می‌شود. تسمه‌ها با جنس‌ها، رنگ‌ها و ابعاد مختلف تولید شده و در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرند.
انواع تسمه نقاله بر حسب کاربرد
- تسمه نقاله PVC و پارچه‌ای: در صنایع غذایی، بهداشتی و دارویی استفاده می‌شود.
- تسمه نقاله لاستیکی: در معادن و صنایع معدنی برای جابجایی زغال سنگ، سیمان، آهک و غیره کاربرد دارد.
- تسمه نقاله فلزی: برای جابجایی موادی مانند آب یا روغن استفاده شده و قابلیت کار در دمای بالا را دارند.
غلتک و رولیک نوار نقاله
انواع مختلف غلتک و رولیک‌ها، جهت به حرکت درآوردن و تنظیم حرکت تسمه نقاله و کاهش اصطکاک قطعات در کانوایرها استفاده می‌شوند.
درام یا غلتک توپی
درام‌ها غلتک‌هایی هستند که در ابتدا و انتهای نوار نقاله قرار گرفته و باعث حرکت و تغییر جهت حرکت تسمه نقاله می‌شوند.
رولیک‌ها
رولیک یا غلتک در نوار نقاله وظیفه جابجایی و هدایت مواد و کاهش اصطکاک بین قطعات و تجهیزات را بر عهده دارند.
موتور گیربکس
الکتروموتور نیروی مورد نیاز برای حرکت تسمه نقاله را از طریق درام به تسمه منتقل می‌کند. به طور معمول در نوار نقاله‌ها از موتور گیربکس استفاده می‌شود.
انواع گیربکس نوار نقاله
- گیربکس حلزونی
- گیربکس کرانویل
- گیربکس آویز یا شافت موازی
- گیربکس هلیکال یا شافت مستقیم
سیستم‌های کانوایر
سیستم هدایت یا رگلاژ
سیستم رگلاژ شامل سیستم خود تنظیم و سیستم گرانشی است که می‌تواند با تنظیم کشش از اصطکاک بیش از حد تسمه نقاله جلوگیری کند.
سیستم باردهی
این سیستم شامل شوت‌ها، قیف‌ها، باردهنده‌های خودکار و هل‌دهنده‌های بار می‌باشد که روش گذاشتن بار روی تسمه را کنترل و تنظیم می‌کند.
سیستم متحرک انتقال نیرو
این سیستم نیروی مورد نیاز نوار نقاله را تولید کرده و آن را از موتور به غلتک‌ها و رولیک‌های متحرک دستگاه منتقل می‌کند.
سیستم تخلیه بار
این سیستم وظیفه هدایت بار به خارج از دستگاه و تخلیه آن را بر عهده دارد.
سیستم پاکسازی
این سیستم نقش تمیز کردن غلتک‌ها و تسمه نقاله را بر عهده داشته و موجب کارکرد صحیح و مطمئن‌تر دستگاه می‌شود.
سیستم تغییر جهت تسمه نقاله
این مکانیزم شامل هل‌دهنده‌ها، ضربه‌گیرها، بیرون‌اندازها و غیره می‌باشد که موجب تغییر جهت بار روی تسمه نقاله می‌شود.
نحوه عملکرد کانوایر
الکتروموتور با ایجاد نیرو و انتقال آن به تسمه نقاله از طریق غلتک محرک، موجب حرکت تسمه می‌شود. درام یا غلتک انتهایی آزاد است و حرکت تسمه موجب چرخش آن می‌شود. به این ترتیب، نوار نقاله یا کانوایر به صورت مداوم روی یک حلقه بسته می‌چرخد و مواد یا محصولاتی که روی آن قرار دارند را منتقل می‌کند.
استانداردهای کانوایر
استانداردهای بسیاری برای طراحی، استفاده و ایمنی انواع نوار نقاله توسط سازمان‌ها و موسسات مختلف تدوین شده‌اند. برخی از مهم‌ترین استانداردها عبارتند از:
- ASME B20.1-2021: استاندارد ایمنی کانوایرها و تجهیزات مرتبط
- BS EN ISO 20238:2019: استاندارد بریتانیا برای تست اصطکاک درام تسمه‌های نقاله
- ANSI/CEMA 102-2012: شرایط و تعاریف کانوایر
- ISO 7149:1982: تجهیزات جابجایی مداوم – کد ایمنی – قوانین ویژه
نکات مهم در طراحی و ساخت کانوایر
- استفاده مناسب از رولیک‌ها و سایر قطعات جهت کاهش آلودگی صوتی
- طراحی کانوایر برای استفاده در فضاهای کوچک یا بلا استفاده
- طراحی و ساخت کانوایرهای ساده‌تر جهت کاهش هزینه‌های نصب و راه‌اندازی
- استفاده از سیستم مانیتورینگ جهت افزایش سرعت تعمیر، نگهداری و عیب‌یابی کانوایر و کاهش نیروی انسانی مورد نیاز
نحوه انتخاب کانوایر
برای انتخاب کانوایر مناسب، بررسی صنعت و مشخص کردن ویژگی‌های مواد یا کالایی که قصد انتقال آن را داریم ضروری است. بررسی مسیر انتقال مواد، محیط نصب نوار نقاله و نحوه بارگذاری مواد نیز از موارد مهم در انتخاب کانوایر مناسب می‌باشند.
نحوه تعمیر و نگهداری نوار نقاله
- استفاده از تسمه نقاله مناسب و تعویض آن در پروژه‌های مختلف
- تعمیر سریع بخش‌هایی از تسمه که پوسیده یا پاره شده‌اند
- تنظیم مداوم تسمه و رولیک‌ها جهت جلوگیری از انحراف نوار نقاله
- روغن‌کاری و لابریکیشن به موقع کانوایر
- حفاظت از کانوایر در مقابل رطوبت و نور خورشید
- نگهداری کانوایر در دمای مناسب
- جلوگیری از ایجاد شکم در نوار نقاله که باعث گیر کردن مواد و خراشیده شدن تسمه می‌شود
کاربرد کانوایر
انواع نوار نقاله‌ها می‌توانند به صورت دستگاهی مستقل یا به عنوان جزئی از یک دستگاه، در صنایع مختلف و همچنین در معادن، جهت کاهش هزینه‌های انتقال و جابجایی مواد مورد استفاده قرار گیرند. از جمله کاربردهای کانوایر در صنایع مختلف عبارتند از:
- کارخانه سیمان
- کارخانه فولاد
- کارخانه آسفالت
- صنایع غذایی
- صنایع نقاشی
- صنایع بهداشتی
- صنایع دارویی
- کشاورزی
- بازیافت
مزایای کانوایر یا نوار نقاله
- کاهش نیروی انسانی مورد نیاز
- کاهش هزینه‌های عملیاتی
- عدم ایجاد آلودگی زیست‌محیطی و صوتی
- جابجایی مداوم مواد در مدت زمان طولانی
- ایمنی بالا برای بار و اپراتور
- افزایش راندمان و کارایی
- جلوگیری از تماس نیروی انسانی با مواد سمی و خطرناک
- اشغال فضای کم
- امکان تنظیم سرعت حرکت تسمه نقاله
- توان مصرفی پایین
- امکان انتقال مواد در جهت‌های مختلف
نوار نقاله دست دوم
خرید نوار نقاله دست دوم به دلیل افزایش هزینه‌های تعمیر و نگهداری و احتمال خرابی سریع، توصیه نمی‌شود. بهتر است از نوار نقاله‌های نو استفاده شود تا هزینه‌های اضافی جلوگیری شود.
تاریخچه کانوایر
اولین نوار نقاله در سال 1892 جهت استفاده در معادن تولید شد و برای جابجایی مواد معدنی استخراج شده به کار گرفته شد. قرن نوزدهم اوج توسعه تسمه نقاله و دستگاه کانوایر بود و تولید تسمه نقاله مخصوص حمل زغال سنگ در سال 1905 توسط ریچارد ساتکلیف، منجر به انقلاب صنعتی بزرگی در صنعت معدن شد ، فروشگاه تسمه برتر یکی از بزرگترین فروشگاه های بزرگ در خیابان سعدی با 30 سال سابقه در امر واردات نوار نقاله با استاندارد بین المللی در ایران قرار دارد .
جمع‌بندی :
نوار نقاله یا کانوایر دستگاهی حیاتی در بسیاری از صنایع است که برای جابجایی و انتقال مواد و محصولات استفاده می‌شود. این سیستم‌ها که شامل صفحه‌های متحرک، غلتک‌ها، رولیک‌ها و موتورهای الکتریکی هستند، بسته به نوع و نیاز پروژه‌ها در ابعاد و اندازه‌های مختلف تولید می‌شوند. از جمله مزایای کانوایرها می‌توان به کاهش نیروی انسانی، کاهش هزینه‌های عملیاتی، افزایش سرعت و کارایی، و ایمنی بالا اشاره کرد.
کانوایرها انواع مختلفی دارند که هر کدام برای کاربردهای خاصی طراحی شده‌اند؛ از جمله نوار نقاله تسمه‌ای، زنجیری، رولیکی، بارگیری، دستچین، چرخشی، شیبدار، ثقلی، مغناطیسی، ناودانی و سطلی. انتخاب کانوایر مناسب بستگی به ویژگی‌های مواد یا کالایی که قرار است جابجا شود، مسیر انتقال و شرایط محیطی دارد.
با توجه به اهمیت کانوایرها در فرآیندهای صنعتی، تعمیر و نگهداری منظم و استفاده از قطعات و تجهیزات مناسب برای افزایش عمر مفید و کارایی این سیستم‌ها ضروری است. هرچند خرید کانوایر دست دوم می‌تواند هزینه‌های اضافی برای تعمیر و نگهداری به همراه داشته باشد، توصیه می‌شود از نوار نقاله‌های نو استفاده شود.
در نهایت، استانداردهای متعددی برای طراحی، استفاده و ایمنی نوار نقاله‌ها وجود دارد که رعایت آن‌ها به بهبود عملکرد و کاهش خطرات کمک می‌کند. با توجه به تاریخچه طولانی و توسعه مستمر این فناوری، نوار نقاله‌ها به یکی از ابزارهای اساسی در صنعت تبدیل شده‌اند که نقش مهمی در بهبود فرآیندهای تولید و جابجایی مواد دارند شما می توانید برای تهیه نوار نقاله تسمه ای یا بلت کانوایر به فروشگاه ما به آدرس خیابان سعدی جنوبی , بین اکباتان و امیر کبیر,کوچه نفیسی , پاساژ جوانشیر , طبقه دوم ، پلاک 4/1 مراجعه کرده و انواع نوار نقاله با استاندارد جهانی تهیه کرده و با خیال راحت استفاده نمایید.
بدون دیدگاه