تسمه صنعتی و یا تسمه پروانه صنعتی یک ابزار بسیار حیاتی و پرکاربرد در دنیای ماشین‌آلات و کارخانه‌های صنعتی است که برای انتقال نیرو و ایجاد پیوند مکانیکی بین یک یا چند شفت به کار می‌رود ، این تسمه با انعطاف‌پذیری و قابلیت فرم‌دهی بسیار بالا، در اندازه‌ها و اشکال مختلف طراحی و ساخته می‌شود، به نحوی که هرکدام از آنها کاربردهای خاص و منحصر به فرد خود را دارند .
انواع تسمه پروانه صنعتی
تسمه‌های صنعتی بر اساس میزان دور محورها و قدرت موتورها قابل تقسیم‌بندی هستند و به‌طور کلی به هفت دسته تقسیم می‌شوند، که در زیر به بررسی آنها می‌پردازیم :
- تسمه تخت:
- تسمه‌های تخت بدون شیار، انعطاف‌پذیری بالا دارند و با قدرت و سرعت بالا، همراه با صدای کم در حین عملکرد، عمل می‌کنند.
- این تسمه‌ها دارای عمر بلند و راندمان کاری بسیار بالا هستند.
- کاربردهای اصلی این تسمه در کارخانه‌های چوب‌بری، پمپ‌های آب و ماشین‌آلات صنعتی است.
- تسمه آجدار:
- تسمه‌های آجدار دارای ضخامت کم و سطح خارجی مشابه تسمه تخت هستند.
- سطح بیرونی این تسمه‌ها دارای آج‌ها یا شیارهای V شکل است.
- کاربردهای اصلی این تسمه در ماشین‌آلات کشاورزی، کمپرسورها و میکسر بتن است.
- تسمه تایمینگ یا تسمه دندانه‌دار:
- این تسمه با سرعت بسیار بالا مناسب برای کارهایی است که نیاز به دقت و ثبات بالایی دارند.
- بیشترین کاربرد این تسمه در موتورسیکلت‌ها و ماشین‌ها است.
- تسمه گرد:
- تسمه‌های گرد با مقطع گرد و پولی‌های U یا V شکل طراحی می‌شوند.
- این تسمه‌ها اصطکاک بالایی دارند و برای موتور‌های با گشتاور پایین مناسب هستند.
- معمولاً از جنس پلاستیک و فلز ساخته می‌شوند.
- تسمه V شکل:
- این تسمه در دو مدل روکش‌دار و دنده‌ای تولید می‌شود.
- با مقطع ذوزنقه و شیارهای طراحی‌شده، فشار و کشش بالا را به‌راحتی تحمل می‌کند.
- در صنایع مختلف کاربرد دارد.
- تسمه چند شیار:
- این تسمه از ترکیب چند تسمه V شکل ساخته شده و دارای قطر نازک و انعطاف‌پذیری بالا است.
- قدرت بالای تسمه چند شیار آن را برای ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی سنگین مناسب می‌کند
انواع تسمه پروانه، تسمه‌های روکش‌دار
با توجه به تنوع بسیار زیاد تسمه‌ها، فاکتورهای مختلفی در تشخیص کیفیت آنها وجود دارد. بعضی از این فاکتورها که در تشخیص کیفیت یک نوع تسمه مؤثر هستند، در موارد متفاوت به شدت تغییر می‌کنند. در بسیاری از تسمه‌های صنعتی که با بار کمی مواجه هستند، عمر آنها در اکثر موارد بیش از انتظار مصرف‌کننده است و به دلیل حساسیت کم کارکرد، کیفیت آنها اهمیت زیادی ندارد. اما در موارد حساس‌تر مانند تسمه‌های انتقال قدرت یا تسمه‌های تایمینگ، کیفیت محصول از اولویت بالایی برخوردار است
در برخی از انواع تسمه پروانه صنعتی ، به‌ویژه تسمه‌های تایمینگ، حتی یک نوع تسمه و تولید یک برند می‌تواند با توجه به المان‌ها، فیبرها و سیم‌هایی که در داخل تسمه استفاده می‌شود، دارای کیفیت و طول عمر متفاوت باشد. برخی از این تسمه‌ها حتی با قیمت‌های چند برابر بالاتر نیز ممکن است.
یکی از مهمترین فاکتورهای تعیین‌کننده کیفیت تسمه صنعتی، عدم تغییر طول آن تحت بارگذاری و حرارت‌های عمومی کارهای صنعتی است. برخی از برندهای بزرگ به‌عنوان نمونه، تسمه‌های دما بالا را تولید کرده‌اند که قابلیت کار در شرایط حرارتی بسیار بالا را دارند. حتی برخی از برندها امروزه تسمه‌های روغن‌کار یعنی تسمه صنعتی که خواص و مشخصات مکانیکی خود را در برخورد با روغن نیز حفظ می‌کند، تولید نموده‌اند